Международный научный журнал

Жанры речи

ISSN 2311-0759 (Online)
ISSN 2311-0740 (Print)

Для цитирования:

Войтак М. Генология обиходных текстов // Жанры речи. 2015. № 1 (11). С. 38-50. DOI: 10.18500/2311-0740-2015-1-11-38-50

Статья опубликована на условиях лицензии Creative Commons Attribution 4.0 International (CC-BY 4.0).
Полный текст в формате PDF(Ru):
скачать
(загрузок: 389)
Язык публикации: 
русский
Рубрика: 
Переводы
Тип статьи: 
Научная статья
УДК: 
811.112.2’38+811.162.1’38
DOI: 
10.18500/2311-0740-2015-1-11-38-50
EDN: 
UAWIBN

Генология обиходных текстов

Авторы: 
Войтак Мария, Институт польской филологии Университета Марии Склодовской-Кюри в Люблине
Аннотация: 

Цель статьи – охарактеризовать основные положения и достижения одного из актуальных направлений лингвистических исследований – генологии обиходных текстов. Речь идет о высказываниях, служащих определенным практическим целям. Их генологическое представление охватывает наиболее важные понятия в субдисциплине, которую также можно определить как лингвистическую генологию. Статья представляет собой обсуждение польских исследований по типам высказываний, прежде всего, бахтинских основ названного направления исследований. Автор представляет основные компоненты генологической теории, позволяющей характеризовать жанр как культурную, познавательную, коммуникативную, формотворческую, стилистическую и историческую категорию. Во второй части статьи дано представление наиболее актуальных проблем лингвистической генологии, а в ее составе – генологии обиходных текстов (понятие шаблона и его аспектов и вариантов. жанровые показатели отдельных обиходных текстов и понятие стиля обиходных текстов).

Ключевые слова: 
лингвистическая генология
жанр
текст
обиходный текст
стиль
Список источников: 
  1. Бахтин М.М. Проблема речевых жанров // Бахтин М.М. Собр. соч.: В 5 т. М.: Языки русской культуры, 1996. Т. 5. Работы 1940-х начала 1960-х годов. С.159-206.
  2. Войтак М. Стилистика архипастырских посланий – к вопросу о стиле бытовых текстов // Стереотипность и творчество в тексте. Пермь: Пермский государственный университет, 2001. С. 270-283.
  3. Balcerzan E. W stronę genologii multimedialnej // Genologia dzisiaj. Red. W. Bolecki, I. Opacki. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 2000. S. 86-101.
  4. Bańkowska E., Jagodzińska J., Kozłowska E., Mikołajczuk A., Wolańska E., Wolański A., Wszeborowska H. Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów. Warszawa: Książka i Wiedza, 2003. 439 s.
  5. Bartmiński J. Tekst jako przedmiot tekstologii lingwistycznej // Tekst. Problemy teoretyczne. Red. J. Bartmiński, B. Boniecka. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1998. S. 9-25
  6. Encyklopedia katolicka. T. 2. Red. F. Gryglewicz, R. Łukaszczyk, Z. Sułowski. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1976. S. 1423.
  7. Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K. Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania. Rzeszów: Wyższa Szkoła Zarządzania w Rzeszowie , 2000. S. 126
  8. Gajda S. Gatunkowe wzorce wypowiedzi // Współczesny język polski / Red. J. Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001. S. 255-268
  9. Gajda S. Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo PWN. 1982. S. 188.
  10. Godzic W. Telewizja i jej gatunki po „Wielkim Bracie”. Kraków: Universitas, 2004. 292 s.
  11. Grochowski G. Czy istnieje tekst poza gatunkiem? // Gatunki mowy i ich ewolucja. T. II. Tekst a gatunek. Red. D. Ostaszewska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004. S. 20-28.
  12. Kołakowski L. O wypowiadaniu niewypowiadalnego: język i sacrum. // Język a kultura. T. 4. Funkcje języka I wypowiedzi. Red. J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa. Wrocław: Wydawnictwo “Wiedza o Kulturze”. 1991. S. 53-63.
  13. Krajewska A. Dramat genologii, czyli o gatunkach współczesnego dramatu // Genologia dzisiaj. Red. W. Bolecki, I. Opacki. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 2000. S. 54-58.
  14. Lohfink G. Rozumieć Biblię. Wprowadzenie do krytyki form literackich. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1987. 141 s.
  15. Makuchowska M. Modlitwa jako gatunek języka religijnego. Opole: Wydawnictwo TiT, 1998. 127 s.
  16. Malinowska E. O stałości i zmienności gatunków urzędowych // Gatunki mowy i ich ewolucja. T. I. Mowy piękno wielorakie. Red. D. Ostaszewska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000. S. 86-95.
  17. Malinowska E. Wypowiedzi administracyjne – struktura i pragmatyka. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2001. 175 s.
  18. Mazur J. Styl a tekst w aspekcie pragmatycznym (z zagadnień teoretyczno-metodologicznych) // Socjolingwistyka IX. Wrocław: Ossolineum, 1990. S. 71-86.
  19. Przewodnik po stylistyce polskiej / Red. S. Gajda, Opole: Uniwersytet Opolski Instytut Filologii Polskiej, 1995. 447 s.
  20. Siwiec A., Wojtak M. Świadomość stylistyczna na tle wybranych składników jej kontekstu pojęciowego // Mowa rozświetlona myślą. Świadomość normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków. Red. J.Miodek przy współpracy M. Zaśko-Zielińskiej i I. Borkowskiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1999. S. 45-57.
  21. Sobstyl K. Ogłoszenia towarzysko-matrymonialne w języku polskim i niemieckim. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2003. 199 s.
  22. Szczęsna E. Poetyka reklamy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. 236 s.
  23. Translokacje i transpozycje w mediach. Red. A. Woźny. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, 2003. 249 s.
  24. Wierzbicka A. Akty i gatunki mowy w różnych językach i kulturach // Język – umysł – kultura. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999. S. 228-269.
  25. Wilkoń A. Gatunki pierwotne i wtórne w perspektywie historycznej i współczesnej // Gatunki mowy i ich ewolucja. T. I. Mowy piękno wielorakie. Red. D. Ostaszewska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000. S. 13-19.
  26. Wilkoń A. Spójność i struktura tekstu. Kraków: Universitas, 2002. 304 s.
  27. Witosz B. Czy gatunek i styl są we współczesnej stylistyce pojęciami konkurencyjnymi? // Stylistyka VIII. Opole, 1999. S. 37-52.
  28. Witosz B. Tekst i/a gatunek. Jeden czy dwa modele? // Gatunki mowy i ich ewolucja. T. II. Tekst a gatunek. Red. D. Ostaszewska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000. S. 40-49.
  29. Wojtak M. Gatunki prasowe. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2004. 329 s.
  30. Wojtak M. Gatunki urzędowe na tle innych typów piśmiennictwa użytkowego – zarys problematyki // Język – prawo – społeczeństwo. Red. E. Malinowska. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. 2004. S. 131-141.
  31. Wojtak M. Indywidualna realizacja wzorca gatunkowego kazania // Stylistyka XI. Opole, 2002. S. 413-431.
  32. Wojtak M. Konwencje gatunkowe a wybory leksykalne na przykładzie listów pasterskich // Studia Językoznawcze. T. 1. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, 2002. S. 429-442.
  33. Wojtak M. List pasterski – pragmatyczny aspekt wzorca gatunkowego // Znak językowy w pejzażu semiotycznym. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Józefa Wierzchowskiego. Red. J. Gardzińska, A. Maciejewska. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej. 2003. S. 184-198.
  34. Wojtak M. Polityka językowa w administracyjno-prawnej sferze komunikacyjnej // Polska polityka językowa na przełomie tysiącleci. Red. J. Mazur. Lublin: Wydwnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999. S. 113-123.
  35. Wojtak M. Pragmatyczne aspekty analiz stylistycznych tekstów użytkowych // Stylistyka a pragmatyka. Red. B. Witosz. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001. S. 38-46.
  36. Wojtak M. Styl religijny w perspektywie genologicznej // Język religijny dawniej i dziś. Red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań: Wydawnictwo: “Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2004. S. 104-113.
  37. Wojtak M. Stylistyczne ukształtowanie gatunków prasowych // Współczesne analizy dyskursu. Kognitywna analiza dyskursu a inne metody badawcze. Red. M. Krauz, S. Gajda, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2005. S. 145-159.
  38. Wojtak M. Stylistyka a pragmatyka – stan i perspektywy w stylistyce polskiej // Stylistyka VII. Opole, 1998. S. 369-377.
  39. Wojtak M. Stylistyka tekstów użytkowych – wybrane zagadnienia // Język. Teoria – dydaktyka. Red. B. Greszczuk. Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej. 1999. S. 253-263.
  40. Wojtak M. W kręgu stylistycznych paradoksów – uwagi o stylu tekstów użytkowych, “Stile” 2004, t. 3. S. 85-96.
  41. Wojtak M. Wyznaczniki gatunku wypowiedzi na przykładzie tekstów modlitewnych // Stylistyka VIII. Opole, 1999. S. 105-117.
  42. Wojtak M. Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe // Gatunki mowy i ich ewolucja. T. II. Tekst a gatunek. Red. D. Ostaszewska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000. S. 29-39.
  43. Wyrwas K. Skarga czy podanie? Kontaminacja wzorców tekstowych w strukturze adaptacyjnej gatunku mowy // Stylistyka a pragmatyka. Red. B. Witosz. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001. S. 369-377.
  44. Wyrwas K. Skarga jako gatunek mowy. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2002. 136 s.
  45. Zachwieja M. Język listów pasterskich Episkopatu Polski z lat 1945-1966 // Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny. T. 5. Red. M. Białoskórska. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, 1999. S. 333-342.
  46. Zaśko-Zielińska M. Przez okno świadomości. Gatunki mowy w świadomości użytkowników języka. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002. 179 s.
  47. Zieliński M. O potrzebie nauczania języka prawa // Edukacja językowa Polaków. Red. W. Miodunka. Kraków: Upowszechnianie Nauki – Oświata “UN-O” Sp. z o. o. 1998, S. 103-111.
  48. Żmigrodzka B. Testament jako gatunek tekstu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1997. 108 s.
  49. Żydek-Bednarczuk U. Typy, odmiany, klasy… tekstów. W poszukiwaniu kryteriów // Stylistyka a pragmatyka. Red. B. Witosz. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001. S. 114-125.
Поступила в редакцию: 
20.12.2014
Принята к публикации: 
15.02.2015
Опубликована: 
08.06.2015